Bu kış pek çok virüsle karşı karşıya kaldık: İnfluenza, adenovirüs, RSV, koronavirüs… Öyle ki birini daha atlatmadan diğeri geldi peşinden. Bitmek tükenmek bilmeyen öksürük de cabası.

Haftalar boyunca süren öksürük, hem yorucu hem de korkutucu oluyor. Çünkü uzayan öksürük kişilerin başka bir hastalıkla karşı karşıya olduklarını düşündürüyor.

Peki hemen her solunum yolu hastalığı sonrası görülen öksürük neden geçmiyor? Dahası hangi seviyeye kadar görülmesi normal karşılanıyor? Merak edilenleri Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Berna Eren Kömürcüoğlu ile konuştuk.

Solunum yolu enfeksiyonları sonrası görülüyor

Öncelikle bu yıl art arda gelen enfeksiyonlara değinen Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Son üç senedir maske kullandığımız için özellikle çocuklar çoğu enfeksiyonu hiç geçirmediler. Şimdi arka arkaya enfekte oluyorlar. Bu virüsleri evlere büyüklerine de taşıyorlar” diyor.

İşte bu enfeksiyonlar da öksürüğe sebep oluyor. Prof. Dr. Kömürcüoğlu, bunu şöyle açıklıyor:

“Viral solunum yolu enfeksiyonları, üst solunum yolunun epiteline hasar vererek dökülmesine sebep oluyor. Üst solunum yolumuzun koruyucu mekanizmalarını bozuyor. Viral enfeksiyon sonrası üzerine tekrar hem başka virüslerin hem de bakteriyel bir enfeksiyonun eklenmesi riski daha çok artıyor. Bu sene bunu görüyoruz.”

Böylece arka arkaya gelen virüs ve enfeksiyonlar nedeniyle öksürük daha bitmeden yeniden başlıyor. Bazı özel durumlar bunu daha da tetikliyor. Örneğin kişinin alerji öyküsü varsa öksürük çok daha uzun süre devam ediyor. Hatta bir ay kadar sürdüğü bile oluyor.

[Fotoğraf: Getty Images]

Öksürük azalmıyorsa hekime gidilmeli

Eğer öksürük bir ayı bulduysa ve hala geçmediyse hekime başvurmak gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Kömürcüoğlu, bu durumda geniz akıntısı ve sinüzite bakılmasında fayda olduğunu ifade ediyor. Yine alerjik bir durum varsa buna yönelik ilaçların da tedaviye eklenmesi gerektiğini söylüyor.

Peki öksürüğün hangi durumlarda ciddiye alınması gerekiyor? Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Gribal enfeksiyon sonrası gelişen bir öksürüğün çok korkulacak bir durum olmadığını belirtiyor. Ama eğer uzuyorsa, bir ayı bulduysa ve hiçbir azalma göstermediyse o zaman diğer öksürük nedenlerine de bakmamız lazım” diyor.

Acil olarak hekime başvurulması gereken diğer durumları ise Prof. Dr. Kömürcüoğlu şöyle açıklıyor:

“Öksürüğün üzerine ateş eklenirse ve koyu, iltihaplı, kokulu balgam geliyorsa ya da balgamda kan varsa mutlaka doktorun hemen görmesi gerekiyor.”

[Fotoğraf: Getty Images]

Risk grubundakiler dikkatli olmalı

Alerjik kişilerin ve ileri yaştakilerin öksürüğe karşı daha dikkatli olması gerekiyor. Yine uzun süre sigara kullananların, KOAH ya da akciğer kanseri olanların, bağışıklığı baskılayıcı hastalıkları olanların daha dikkatli olması gerekiyor. Çünkü bu kişilerde hastalık daha da ağır seyredebiliyor.

Bir diğer dikkat etmesi gereken grup da çocuklar. Özellikle 0-2 yaş arasında çocukların daha riskli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Bu çocukların enfeksiyonları daha ağır seyredebiliyor. Yine 5 yaşın altıdaki çocuklar da viral enfeksiyonlara karşı çok açıklar. Koronavirüs döneminde bu enfeksiyonlarla hiç karşılaşmadıkları için bunlarda ağır ‘krup’ dediğimiz sendromlar olabiliyor” şeklinde konuşuyor.

Eğer çocuklarda verilen tedaviye rağmen bir değişiklik görülmüyorsa 7-10 gün geçmesine rağmen çok şiddetli, boğulur tarzda bir öksürük ve hırıltılı solunum oluyorsa mutlaka hekime başvurulmasını öneriyor.

[Fotoğraf: Depo Photos]

Öksürüğe karşı ne yapmak gerekiyor?

Grip sonrası gelişen öksürüğe karşı kişiler ne yapabilir? Bunun için yapılacak ilk iş özellikle soğuk havadan korunmak. Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Soğuk hava da öksürüğü bazen tetikliyor. Hastalar dışarı çıktıklarında soğuk hava üst solunum yollarını uyararak öksürük refleksini artırabiliyor. Onun için kendilerini korumaları gerekiyor” uyarısını yapıyor.

Evde yapılması gerekenler konusunda Prof. Dr. Kömürcüoğlu’nun tavsiyeleri ise şöyle:

“Öncelikle ortamı kurutmayacağız. Özellikle sobayla ısınan evlerde kuru hava oluşuyor. Sobanın üstüne bir çaydanlık konulabilir ya da soğuk buhar cihazları kullanılabilir. Özellikle çocuklarda ortamın neminin korunması öksürük refleksinin oluşmasını azaltabilir. Ne çok sıcak, ne çok soğuk… Ilık bitki çayları da tüketilebilir. Onun dışında iritatif öksürükte (tahriş nedeniyle) pastil çok yararlı oluyor.”